Σίμων Μάγερ ή Μάϋρ, ή και Σίμων Μάριος

Μικρή περίληψη της ζωής και των ερευνών του

Ο καταγόμενος από το Gunzenhausen μαθηματικός, ιατρός, αστρονόμος και κατασκευαστής ημερολογίων, που σύμφωνα με την παράδοση της εποχής του αποκαλούσε τον εαυτό του (Μάριους Marius) εξελληνισμένα Μάριος, ήταν μαθηματικός στην Αυλή της Βαρωνείας του Άνσμπαχ. Ανακάλυψε, ταυτόχρονα με τον Γαλιλαίο, τους τέσσερις μεγαλύτερους δορυφόρους του Δία, αλλά κοινοποίησε τα αποτελέσματα των ερευνών του αργότερα από αυτόν, γεγονός που επέτρεψε στον Γαλιλαίο να τον κατηγορήσει για λογοκλοπή. Σήμερα, όμως, είναι αδιαμφισβήτητο, ότι ο Σ. Μάριος πραγματοποίησε την ανακάλυψή του αυτή τελείως ανεξάρτητα από τον Γαλιλαίο και ότι οι παρατηρήσεις του ήταν σε ορισμένες τους λεπτομέρειές τους ακριβέστερες. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και οι σύγχρονοί του αποδέχονταν ότι αυτός ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που περιέγραψε το Νεφέλωμα της Ανδρομέδας (που όπως γνωρίζουμε σήμερα είναι ο πλησιέστερος σε μας γιγάντιος σπειροειδής γαλαξίας).

Βιογραφία

Ο Σ. Μάριος γεννήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 1573 στο Γκουντζενχάουζεν (Gunzenhausen) και πέθανε στις 26 Δεκεμβρίου (Σύμφωνα με το Ιουλιανό Ημερολόγιο) στο Άνσμπαχ (Ansbach). Ό πατέρας του Reichart Marius διετέλεσε κατά καιρούς δήμαρχος, και η μητέρα του ονομαζόταν Elisabetha. Το 1606 παντρεύητκε την Felicitas Lauer (εβαπτίσθη την 5η Μαρτίου 1590), κόρη του εκδότη και τυπογράφου Hans Lauer (1560–1641) από τη Νυρεμβέργη, με την οποία απέκτησαν τουλάχιστον 2 γιους και 5 κόρες.

Καθοριστικός παράγοντας για την μόρφωσή του φημολογείται ότι ήταν το γεγονός ότι ο βαρώνος Georg Friedrich τον άκουσε τυχαία να τραγουδά. Όπως λέγεται, το 1586 ο διάδοχος του πριγκηπάτου τον πήρε υπό την προστασία του και κανόνισε να εγγραφεί στην πριγκηπική σχολή της Heilsbronn, την οποία και παρακολούθησε μέχρι το 1601, διαπρέποντας σαν άριστος μαθητής. Παρόλο που τα σχέδιά του να σπουδάσει στο Καίνιξμπέργκ (Königsberg) δεν πραγματοποιήθηκαν, κατάφερε την ίδια χρονιά να επισκευθεί τον Δανό αστρονόμο Τύχο Μπραχέ στην Πράγα. Στην συνέχεια σπούδασε μέχρι το 1605 ιατρική στην Πάδουα ή Πάδοβα, όπου και πιθανώς να γνωρίστηκε με τον Γαλιλαίο. Το 1604–1605 διατέλεσε μέλος του συμβουλίου των γερμανών σπουδαστών στην ίδια πόλη. Από το 1606 μέχρι και τον θάνατό του το 1624 (σύμφωνα με το γρηγοριανό ημερολόγιο στις 5 Ιανουαρίου 1625) διατέλεσε μαθηματικός της Αυλής στο πριγκηπάτο του Άνσμπαχ.

Έρευνα

Το 1594 ο Σ. Μάριος άρχισε να πραγματοποιεί μετεωρολογικές παρατηρήσεις. Από το 1601 μέχρι και το 1629 δημοσιεύει τα ετήσια ημερολόγιά του Prognosticon Astrologicum (Αστρολογικές Προγνώσεις). Ο Σ. Μάριος απέδειξε την ιδιοφυία του στα μαθηματικά ήδη απο το 1610 μεταφράζοντας και δημοσιέυοντας απο τα ελληνικά τα πρώτα 6 βιβλία των Στοιχείων του αρχαίου Έλληνα μαθηματικού Ευκλείδη (Die Ersten Sechs Bücher Elementorum Euclidis). Πολύπλευρος και εύστροφος παρατηρητής ακόμη και πριν την ανακάλυψη του τηλεσκόπιου, ο Σ. Μάριος δημοσίευσε τις παρατηρήσεις του για το κομήτη του 1596 και προσδιόρισε επακριβώς ότι ο σουπερνόβα 1604 (ή αλλιώς σουπερνόβα του Κέπλερ, όπως είναι γνωστότερος σήμερα) βρίσκεται στον αστερισμό του Οφφιούχου. Χάρη στην βοήθεια του μέντορά του Johannes Philipp Fuchs von Bimbach, ο Σ. Μάριος είχε στην διάθεσή του, από το καλοκαίρι του 1609, ένα βελγικό τηλεσκόπιο, με το οποίο ανακάλυψε τουwwς 4 μεγαλύτερους δορυφόρους του Δία. Σύμφωνα με τα δικά του αρχεία, τα οποία καταγράφονται με βάση το Ιουλιανό ημερολόγιο, η ανακάλυψή του έγινε στις 29 Δεκεμβρίου, μια μόλις μέρα μετά τον Γαλιλαίο, ο οποίος χρονολογούσε τις παρατηρήσεις του με βάση το Γρηγοριανό ημερολόγιο. Την πρώτη μαρτυρία την βρίσκουμε ηδη το 1612 στο έργο του Προγνωστικό (Prognosticon auf 1612).

Ο Σ. Μάριος δημοσίευσε τα αποτελέσματα των ερευνών του το 1614 στο βιβλίο του Mundus Iovialis, και τότε ο διάσημος Ιταλός ανταγωνιστής του τον κατηγόρησε στο Saggiatore του 1623 για λογοκλοπή. Ο Γαλιλαίος είχε εξασφαλίσει το κύρος του, ήδη από τον Μάρτιο του 1610, όταν και δημοσίευσε τον Éναστρο μήνυμα (Sidereus Nuncius). Ο Σ. Μάριος, όμως, παρατήρησε κάποιες λεπτομέρειες που ο Γαλιλαίος δεν αναφέρει. Παρατήρησε ότι το τροχιακό επίπεδο των δορυφόρων του Δία είχε μια ελαφρά κλίση τόσο ως προς το ισημερινό επίπεδο του Δία, όσο και ως προς την εκλειπτική, γεγονός που εξηγούσε τις διαφορές ως προς το γεωγραφικό πλάτος. Ο Μάριος διαπίστωσε επίσης ότι η φωτεινότητα των δορυφόρων παρουσιάζει διακυμάνσεις και υπολόγισε τους σχετικούς πίνακες από το 1608 μέχρι το 1630.

Τις παρατηρήσεις του για την Αφροδίτη τις αναφέρει ο Σ. Μάριος σε μια επιστολή του γραμμένη το καλοκαίρι του 1611. Από τον Αύγουστο του 1611 παρατηρούσε τις ηλιακές κηλίδες και τον Νοέμβριο του ίδιου έτους ανακάλυψε ότι η μετατόπιση των ηλιακών κηλίδων και κατά συνέπεια ο Ισημερινός του Ήλιου σχηματίζει γωνία ως προς την εκλειπτική. Το 1619 πρότεινε ότι η εμφάνιση των ηλιακών κηλίδων είναι περιοδική. Το Δεκέμβριο του 1612 ο Σ. Μάριος ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που περιέγραψε το Νεφέλωμα της Ανδρομέδας (που γνωριζουμε πλέον ότι είναι γαλαξίας) με βάση τις τηλεσκοπικές του παρατηρήσεις και το 1618 παρατήρησε, τον 3ο και μεγαλύτερο κομήτη της χρονιάς εκείνης.

Παρόλο που ο Σ. Μάριος γνώριζε τις σημαντικότερες απ’ τις αστρονομικές ανακαλύψεις των αρχών του 17ου αιώνα, ήταν αντιθετος με την ηλιοκεντρική θεωρία και υποστήριζε το αστρονομικο μοντέλο του Τύχο Μπράχε. Όπως ισχυρίζεται ο ίδιος, είχε καταλήξει στα ίδια συμπεράσματα με τον Τύχο Μπραχέ, ανεξάρτητα όμως απ’ αυτόν, μελετώντας τα έργα του Κοπέρνικου τον χειμώνα του 1595–1596.

Ακόμα και σήμερα το επιστημονικό έργο του Σ. Μάριου επισκιάζεται από την κατηγορία για λογοκλοπή. Και όμως, όπως αποδείχθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα, ο Σ. Μάριος ερευνούσε ανεξάρτητα και ορισμένες από τις πρώτες του παρατηρήσεις προσεγγίζουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τα σύγχρονα δεδομένα από ό, τι εκείνες του Γαλιλαίου.

Τιμητικές διακρίσεις

Το 1612 ο Σ. Μάριος έλαβε από την πόλη Gunzenhausen ένα ασημένιο κύπελλο ως δώρο. Η σύγχρονη ονοματολογία των τεσσάρων μεγαλύτερων δορυφόρων του Δία, που είναι εμπνευσμένη από τις ερωτικές περιπέτειες του πατέρα των θεών Δία, ανάγεται στον ίδιο τον Σ. Μάριος, ο οποίος πήρε αυτή την ιδέα από τον Γερμανό αστρονόμο Κέπλερ το 1613 στο Regensburg.

Η Διεθνής Αστρονομική Ένωση – IAU (International Astronomical Union) τίμησε τον Σ. Μάριος, δίνοντας το όνομά του σε έναν από τους κρατήρες της Σελήνης καθώς και στα γειτνιάζουσα „Marius Hills“ και „Rima Marius“. Το 2014 πήρε ο προσωρινά ονομαζόμενος αστεροειδής „1980 SM“ εν τέλει το όνομα „(7984) Marius“. Σ’ ένα από τα γυμνάσια της πόλης Gunzenhausen που πήρε το όνομα Simon Marius, αναρτήθηκε αναμνηστική πινακίδα , ενώ στο συνεδριακό κέντρο Onoldia στο Άνσμπαχ- υπάρχει η αίθουσα Simon Marius. Το 1991, η Λέσχη Lions έστησε προς τιμήν του ένα μνημείο στη Μικρή Πλατεία του παλατιού, που σχεδίασε ο καλλιτέχνης Friedrich Schelle από το Μόναχο. Οδοί φέρουν το όνομά του σε πόλεις που έχουν συνδεθεί με την ζωή και το έργο του.